Niet alleen politieke tegenstanders, ook waarnemers en commentatoren maken brandhout van de confederale voorstellen van N-VA. Vooral de Brusselkeuze, waarbij Brusselaars zouden moeten kiezen tussen een Vlaamse en een Waalse sociaal bestel, stuit op onbegrip. “In strijd met de kosmopolitische realiteit.”
Ook het cobeheer doet Van Parijs af als onzin. “De gedeelde soevereiniteit is totaal achterhaald. Het zou voortdurend tot blokkeringen leiden. De tijd van de kolonisatie is voorbij.”
Van Parijs ziet wel marge voor institutionele vereenvoudiging. “De fusie van de negentien gemeenten is geen absurd idee. Naar analogie met Wenen en Berlijn pleit ik voor één grote hoofdstad, die tegelijkertijd deelstaat is en waarbij de nabijheid gegarandeerd wordt door districten.”
‘Al genoeg conclicten in Brussel’
“Als het echt niet anders zou kunnen, zou ik voor Vlaanderen kiezen”, zegt Geert Van Istendael in De Morgen. “Maar ik vind het een buitengewoon verkillende gedachte, dat ik mij tegen de andere mensen in mijn stad zou moeten afzetten. Er zijn al genoeg conflicten in Brussel en de Brusselkeuze zou dat nog erger maken. N-VA moet zijn huiswerk opnieuw maken. Dit idee is achterhaald. Brussel is al lang niet meer tweeledig. Het is een hyperdiverse stad, die duizendledig is.”
Professor-emeritus Eric Corijn noemt de N-VA-voorstellen “radicaal, ondemocratisch, antistedelijk en 19de eeuws. Er wordt totaal geen rekening gehouden met de realiteit, namelijk dat Brussel vandaag een kosmopolitische plek is waar meer dan de helft van de inwoners niet van Belgische afkomst is. Je kan die niet in tweeën delen. De Brusselaars zullen zich verzetten.”
‘Neokolonialisme’
“De N-VA eist totale Vlaamse autonomie op, maar ze wil dat niet gunnen aan de Brusselaars”, schrijft Luc Van der Kelen, jarenlang politiek commentator voor Het Laatste Nieuws, op deredactie.be. “Het N-VA-model voor Brussel komt neer op een vorm van Vlaams-Waals neokolonialisme, waarbij Brussel onder voogdij wordt gesteld.”
Die voogdij zou volgens Van der Kelen “dramatisch” zijn voor Brussel omdat “Vlaanderen en Wallonië niet met overmatige interesse naar Brussel kijken. De partij geeft overigens blijk van weinig kennis van de Franstalige politiek, als ze denkt dat de Franstalige Brusselaars zich op hun kop zullen laten zitten vanuit Luik of Charleroi. Zoveel naïviteit is toch wel verbazend.”
‘N-VA wil Brussel vervlaamsen’
“Brussel wordt het politieke en institutionele stiefkind van de confederatie”, stelt Bart Brinckman in De Standaard. “In tegenstelling tot de Vlaamse en Waalse regering maakt geen enkel lid van de Brusselse regering deel uit van de kleine confederale regering.”
Brinckman gelooft ook niet in de subnationaliteit. “Wat zijn de gevolgen voor gemengde huwelijken? Hoe zit het met nieuw samengestelde gezinnen? De wachttijd om van systeem te veranderen bedraagt drie jaar, een lange periode om niet ziek te vallen.”
De commentator ziet er een tactiek in om Brussel te vervlaamsen. “De N-VA speculeert op het feit dat de Brusselaars voor het royaalste systeem zullen kiezen. Dat kan de kostprijs van de Vlaamse sociale zekerheid de hoogte injagen, zeker als het om economisch zwakkeren gaat. Eerder gebruikte Vlaams Belang die optie als een soort tactiek om Brussel te vervlaamsen. Met geld is immers alles te koop.”
‘Omkoping en segregatie’
Ook Beatrice Delvaux ontwaart eenzelfde tactiek in Le Soir. “Het voortbestaan van een uitgehold België geeft tijd om de Brusselaars te transformeren in Vlamingen door ze stelselmatig ‘om te kopen’. in afwachting van het echte doel: de Vlaamse onafhankelijkheid.”
De plannen voor Brussel als een minderwaardig gewest noemt ze “schokkend.” N-VA “ontkent alle Brusselse beslissingen van de laatste twintig jaar en organiseert een segregatie van zijn inwoners. Wie kan zich inbeelden dat in een straat burgers wonen met verschillende sociale en economische rechten?”
STOP tribalism in Belgium 